Vách ngăn Shoji.

( Nguồn: Wikipedia)

Shoji là các cửa ra vào, cửa sổ hoặc vách ngăn phòng được sử dụng trong kiến ​​trúc truyền thống của Nhật Bản, các tấm vách này có thể mờ hoặc trong suốt. Shoji thường có hình thức trượt, nhưng đôi khi có thể sử dụng dưới hình thức treo hoặc mở bằng bản lề.

Trong trường hợp cần cản sáng như cửa ra vào, cửa tủ quần áo, hình thức cửa lùa fusuma được sử dụng.

Các căn nhà truyền thống có thể chỉ có một phòng lớn, không có tường ngăn bên trong để tạo thành các phòng nhỏ và có ít tường ngăn giữa bên trong và bên ngoài nhà. Bởi vậy nên Shoji thường rất nhẹ, để chúng có thể dễ dàng trượt trên ray gỗ, hoặc nhấc lên khỏi ray và cất đi, nhằm mục đích mở rộng không gian, liên thông các phòng với nhau hoặc giữa trong phòng với bên ngoài.

Không gian được chia nhỏ một cách linh hoạt khi cần bằng các tấm vách trượt có thể tháo rời, các tấm vách này được đặt cách nhau bằng một chiều dài chiếu tatami (khoảng 2m). Trong xây dựng hiện đại, các shoji không được sử dụng ở mặt bên ngoài của căn nhà, mà được lắp đặt phía bên trong cửa kính trượt hoặc cửa sổ.

Shoji được đánh giá cao vì không tạo ra sự ngăn cách cứng giữa nội thất và ngoại thất. Những yếu tố cảnh quan bên ngoài như bóng cây, tiếng chim hót . . . có thể được thưởng thức từ bên trong nhà. Giống như rèm cửa, shoji mang lại sự riêng tư do cản tầm nhìn từ bên ngoài, nhưng lại không cản âm thanh.

Khi lắp đặt ở mặt ngoài nhà, shoji có tác dụng khuếch tán ánh sáng mặt trời từ ngoài vào trong nhà, đồng thời chúng cũng cho phép ánh sáng tự nhiên vào sâu hơn bên trong khi đóng vai trò là vách ngăn giữa các phòng.

Shoji có tác dụng chặn gió nhưng lại cho phép không khí khuếch tán qua, điều này rất quan trọng khi các căn nhà được sưởi ấm bằng than.

Shoji cũng được cho là một yếu tố khuyến khích cư dân trong nhà nói nhỏ hơn, di chuyển nhẹ nhàng hơn, điềm tĩnh và duyên dáng hơn, đây cũng là một đặc tính quan trọng ẩn chứa bên trong kiến ​​trúc sukiya-zukuri.

Hình thức của shoji được đơn giản hóa trong kiến ​​trúc sukiya-zukuri, được sử dụng nhiều tại các quán trà và dần dần phổ biến đến nhà của thường dân vào thời Edo (1603–1868).